آنچه که جای نگرانی دارد
پایگاه بصیرت، آیینهای بزرگداشت روز دانشجو (۱۶ آذر) امسال نیز مانند
سالهای گذشته در بسیاری از دانشگاههای کشور برگزار شد و از قضا
مانند آن سالها، حواشیهایی نیز داشت. روند چگونگی برگزاری این روز
در سالهای پیش، بیانگر آن است که این روند تا حد زیادی تابع متغیری به
نام دولت است. در بیشتر این سالها خط سیاسی و نگرش دولتها در
نحوه برگزاری این آیینها تأثیر جدی داشته است.در همین حال و به همین
مناسبت آیینهایی هم به موازات آیینهای همسو با دولتها برگزار شده
که با آیینهای دولتی تفاوتهایی با نسبت کم و زیاد داشته است. در
مواردی هم،در حالی که از مذمت وابستگی دانشجو و دانشگاه به گروهها
و احزاب سیاسی سخن گفته میشد، خود این اظهارات به نوعی شائبه
چیزی پیدا میکرد که منع از آن در کلام گوینده جاری بوده است. نکات
کوتاهی که گفته شد، برخی از ویژگیهای کلی آیینهای این مناسبت در
سالهای گذشته بود و چنانچه این روند، دلسوزانه و آگاهانه نقد نشود و
تجربیات سالهای گذشته به کار گرفته نیاید این وضعیت ناخوشایند تا
«نازمانی» ادامه مییابد. یکی از ارکان اصلی و شاید هم اصلیترین رکن
برگزاری روز دانشجو که با فلسفه و شأن نزول آن هم ارتباط ماهوی دارد
و باید همیشه و هر ساله به شکل مشروح به آن پرداخته شود، موضوع
استکبارستیزی است که این مهم نیز به نسبت تفکر و خط مشی دولتها
دچار فراز و فرود میشود، حال آنکه نباید اینطور شود. از حسن اتفاق،
یکی از نقاط اشتراک حرکت بیداری دانشجویی با ماهیت انقلاب اسلامی
همین مقوله «استکبارستیزی» است که باید در حرکت بیداری دانشجویی
نهادینه شود تا آنجا که در روز دانشجو نباید سخنرانیای خالی از این اصل
باشد تا چه رسد به اینکه به موضوعاتی مغایر با آن پرداخته شود. بالاتر از
صحبت درباره «استکبارستیزی» در روز دانشجو، رفتارهایی است که در
این روز بروز پیدا میکند که شاخصه اصلی آن به طریق اولی باید ضد
استکباری باشد و نه همسو با خواست و میل استکبار و یا احیاناً برنامه
خوداستکبار و در خدمت آن باشد. اگر از این منظر به آیینهای امسال روز
دانشجو نگریسته شود و رسمیترین آن یعنی مراسمی که در دانشگاه
علوم پزشکی ایران و با سخنرانی دکتر روحانی برگزار شد و حاشیههایی
نیز داشت، به همراه مواردی مدنظر قرار گیرد،موضوع ملموستر میشود.
با اینکه رئیسجمهور در سخنانش اعلام کرد: «دانشجویی فراتر از خط و
جناح سیاسی است و اگرچه برخی میخواهند جنبش دانشجویی را به
فضای خاصی منحصر کنند، اما این جنبش یک حرکت مستمر است که
وجود داشته و خواهد داشت.» عدهای از مسئولان دانشگاهی با لغو
سخنرانی افرادی مانند: حسین شریعتمداری و منصوره کرمی، همسر
علیمحمدی از شهدای هستهای و… و نیز میدان دادن به افرادی مانند:
معین، جلاییپور و… نشان دادند به سخنان دکتر روحانی اعتقاد ندارند و
سخت پایبند گره زدن افکار دانشجویان با دیدگاه افراد شاخص و
جریانهای سیاسی هستند. در موقعیت خطیری که مسئولان دولتی در
حال مذاکره هستهای با گروه ۵+۱ هستند و نمایندگان شیطان بزرگ به
سبب خوی استکباری و افزونطلبی با مانعتراشی و زورگویی مانع توافق
و رسیدن ایران به حقوق هستهایاش است و سراسر جغرافیای آمریکا را
خشم و اعتراض علیه رفتار حکومتگران آمریکایی با سیاهپوستان فرا
گرفته و صحبت از شکنجههای مأموران سازمان سیا علیه دستگیرشدگان
است و مردم دنیا و دانشجویان ایرانی برای شنیدن سخنان ضداستکباری
آمادگی کامل دارند، دکتر روحانی اشاره درخوری به این بحث مهم نداشت.
همراه این غفلت و فرصتی که از دست رفت، دکتر روحانی در خلال
سخنانش که فرازهایی از آن هوشمندانه منطبق بر فضای جهانی و نیاز
دانشجویی و از جنس ادبیات انقلاب بود به ناگاه از زاویهای به مبحث
دانشگاه و روند انتخاب وزیر علوم پرداخت که ناامیدکننده بود و امتیاز
منفی تلقی میشود؛ زیرا «نبود» بحث جدی درباره «استکبارستیزی» در
سخنان دکتر روحانی و «بود» سخنانی درباره دانشگاه و روند انتخاب وزیر
علوم که در ادامه به آن اشاره میشود، هر دو مسئلهای است که دشمن
به آن حساس است. دکتر روحانی گفت: «دولت نسبت به دانشگاهها خط
و راهی داشته که یکی است و از آن راه بازگشت نخواهد کرد.»
وی همچنین تأکید کرد: «وزیر علوم جدید، ادامهدهنده راه و مسیر عزیزان
پیشین در دولت یازدهم است، همان راهی که بنا بود دکتر میلیمنفرد
طی کند و نگذاشتند، بنا بود دکتر توفیقی ادامه دهد، نگذاشتند، ادامه راه
برای دکتر فرجیدانا ممکن نشد، اما همان راه را دکتر نجفی ادامه داد و
همان راه را قرار بود نیلیاحمدآبادی و دکتر احمدیدانشآشتیانی ادامه
دهند و امروز نیز دکتر فرهادی همان راه را ادامه خواهد داد.»
دانشجو که میداند آنهایی که نگذاشتند افرادی را که دکتر روحانی نام
برد، وزیر شوند و یا از وزارت خلع کردند به این علت بود که متهم به
طرفداری از فتنه و همکاری با آنها بودند، با شنیدن سخنان فوق از زبان
رئیسجمهور چه نتیجهای میگیرد؟! و یا وزیر علوم که در این جلسه حاضر
است و پیش از گرفتن رأی اعتماد از مجلس نسبت به فتنه و فتنهگران
اعلام برائت کرد با شنیدن این سخنان و فرمان ضمنی که در آن است،
چگونه میتواند این وزارتخانه را اداره کند؟! آیا اگر کسی با شنیدن این
سخنان نتیجه بگیرد که نزاع زیر پوستی با مجلس ادامه دارد و هرگاه
فرصت فراهم آید، آشکار میشود، باید ملامت و متهمش کرد؟ یا با استناد
کردن به این سخنان باید به ادعایش گردن نهاد و پذیرفت که در پس این
ظواهر که سعی میشود زیبا جلوه کند، ترشرویی و ناسازگاریهای
نهفته که با تمام تلاشها برای پنهان نگه داشته شدن، گاهی با فوران
بیرون ریخته میشود!
بنابر نقل رسانهها در ابتدای سخنرانی رئیسجمهور عدهای در حمایت از
فتنهگران، شعارهایی دادند و در میان صحبتهای رئیسجمهور هم پس از
شعار عدهای در حمایت از سران فتنه، فردی با صدای بلند فریاد زد: آقای
رئیسجمهور، شما برای شکستن حصر قول دادید و دکتر روحانی هم
گفت: «راه ما همان است که به شما وعده دادیم و وعده ما با شما
شکستنی نیست.» و در ادامه هنگامی که دانشجویان فریاد روحانی،
روحانی، حمایتت میکنیم، سر دادند، روحانی گفت: خواسته من همین
است که شما میفرمایید. همچنین نماینده طیف اصلاحطلب خطاب به
دکتر روحانی گفت: طبق روال همه ساله در این برنامه باید پیام خاتمی
پخش میشد؛ اما امروز به ما گفتهاند که طبق حکمی حق پخش پیام
خاتمی را ندارید که در ادامه دانشجویان شعار «سلام بر روحانی، درود
بر خاتمی» سر دادند. در برخی از مراسمها هم شعارهایی علیه نظام
داده شد.
برخی از رسانهها این مسائل را بزرگتر از آنچه است، بازتاب دادند، حال
آنکه به عقیده نگارنده، خود این موارد در حد و اندازهای نیستند که نگرانی
ایجاد کنند. اگر ده، بیست، صد، سیصد، هزار و… دانشجو علیه نظام شعار
دهند یا از فتنه حمایت کنند، خراشی بر پیکر تنومند نظام نمیافتد و این
ادعا در زمانی که حقد و کینه همه دشمنان خارجی و داخلی نظام به
یکباره در سال ۸۸، در خیابانهای سطح شهر تهران به شکل شعلههای
آتش زبانه کشید، اثبات شد. از اینرو این موارد و بسیار بیشتر از آن، برای
نظام اسلامی، مسئله و نگرانی نیست، آنچه نگرانکننده است و به عرصه
حکومتی ربط دارد، حضور افراد و حرکت خزنده جریان با برنامهای است که
از این جوانان استفاده ابزاری میکنند. این مسئله خطرناکی است که باید
جلوی آن را گرفت. در فتنه ۸۸ هم صدها تن در درگیریهای شدید خیابانی
دستگیر شدند و چون نظام و مسئولانی که مأموریت مقابله با فتنه را
داشتند، میدانستند اینها ابزار هستند و واقف بودند باید چه کسانی را
دستگیر کنند و نگه دارند، نیروهای ابزاری را خیلی سریع آزاد میکردند و
پس از فرونشستن غبار فتنه، معلوم شد که مسئولان درست تشخیص
دادند و دقیق عمل کردند؛ بنابراین، نظام هیچگاه از ناحیه دانشجویی که
شعار مخالف میدهد و بد عمل میکند، نگران نیست و او را متعلق به
جناح دشمن نمیداند، نهایت اینکه ناآگاهی است که میتوان آگاهش
کرد، اما در این میان کسانی هم هستند که برنامهریزند و قصد دارند
دانشگاه را جولانگاه خود کنند و با فریب دانشجو او را به ابزار مبدل
سازند که از این موضوع نمیتوان گذشت. آیینهای روز دانشجو یکی
از زمانهای سنجش این وضعیت است که در آن طرح و برنامهها
بیشتر سنجیده میشود.
رضا گرمابدری
نظرات شما عزیزان: